สวัสดีค่ะ วันนี้จะมีพูดถึงแหล่งเรียนรู้ที่หนึ่ง ซึ่งแหล่งเรียนรู้นี้เป็นโครงในพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ชื่อว่า " ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดฉะเชิงเทรา " ที่ดิฉันเลือกแหล่งเรียนรู้ที่นี่เพราะเป็นสถานที่ ที่ดิฉันรู้จักมาตั้งแต่เด็ก ก็แน่นอนดิฉันเป็นคนจังหวัดฉะเชิงเทราก็ต้องเที่ยวใกล้ๆบ้านก่อนอยู่แล้วค่ะ ดิฉันเที่ยวอยู่หลายครั้ง อีกทั้งโรงเรียนยังพาไปทัศนศึกษาด้วย ดีมั้ยค่ะได้เที่ยวด้วย ได้ความรู้ด้วย โครงการนี้มีความเป็นมาอย่างไรไปดูกันค่ะ
เมื่อวันที่ 8 สิงหาม พุทธศักราช 2522 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนิน ทรงเปิดศาล บวรราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ ตำบลเขาหินซ้อน อำภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา ราษฎรได้น้อมเกล้าฯถวายที่ดิน หมู่ที่ 2 ตำบลเขาหินซ้อน อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา จำนวน 264 ไร่ พระองค์ได้เสด็จฯ ทอดพระเนตรที่ดินดังกล่าว และทรงมีพระราชดำริกับเจ้าหน้าที่อำเภอจังหวัด และหน่วยงานราชการต่างๆ ได้แก่ กรมพัฒนาที่ดินกรมชลประทาน กรมป่าไม้ กรมปศุสัตว์ให้ร่วมกันพัฒนาที่แห่งนี้ จัดทำเป็นศูนย์ศึกษาตัวอย่าง สาธิตการพัฒนาด้านการเกษตรกรรมและงานศิลปาชีพ เป็นแหล่งให้เกษตรกรตลอดจนผู้สนใจได้เข้ามาศึกษาค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติมได้ จากพระราชดำริข้างต้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องรวมทั้งภาคเอกชนได้ประชุมปรึกษาหารือกัน มอบหมายให้กรมพัฒนาที่ดินเป็นหน่วยงานหลัก ดังนั้นกระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงได้แต่งตั้งคณะกรรมการบริหารงานขึ้นคณะหนึ่ง เรียกว่า " คณะกรรมการบริหารและที่ปรึกษาศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนฯ อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา " คณะกรรมการบริหารฯ ได้ทำหนังสือในนามของ กรมพัฒนาที่ดิน กส.1801/1094 ลงวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2523 ถึงสำนักเลขาธิการ เพื่อนำความกราบบังคมทูลพระกรุณาขอพระราชทานชื่อศูนย์เพื่อเป็นศิริมงคลแก่การดำเนินโครงการสนองพระราชดำริ และทางสำนักเลขาธิการได้แจ้งให้ทราบตามหนังสือ ที่ รล.002/3041 ลงวันที่ 29 มีนาคม 2523 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ให้ชื่อว่า " ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา "
เมื่อวันที่ 8 สิงหาม พุทธศักราช 2522 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนิน ทรงเปิดศาล บวรราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ ตำบลเขาหินซ้อน อำภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา ราษฎรได้น้อมเกล้าฯถวายที่ดิน หมู่ที่ 2 ตำบลเขาหินซ้อน อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา จำนวน 264 ไร่ พระองค์ได้เสด็จฯ ทอดพระเนตรที่ดินดังกล่าว และทรงมีพระราชดำริกับเจ้าหน้าที่อำเภอจังหวัด และหน่วยงานราชการต่างๆ ได้แก่ กรมพัฒนาที่ดินกรมชลประทาน กรมป่าไม้ กรมปศุสัตว์ให้ร่วมกันพัฒนาที่แห่งนี้ จัดทำเป็นศูนย์ศึกษาตัวอย่าง สาธิตการพัฒนาด้านการเกษตรกรรมและงานศิลปาชีพ เป็นแหล่งให้เกษตรกรตลอดจนผู้สนใจได้เข้ามาศึกษาค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติมได้ จากพระราชดำริข้างต้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องรวมทั้งภาคเอกชนได้ประชุมปรึกษาหารือกัน มอบหมายให้กรมพัฒนาที่ดินเป็นหน่วยงานหลัก ดังนั้นกระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงได้แต่งตั้งคณะกรรมการบริหารงานขึ้นคณะหนึ่ง เรียกว่า " คณะกรรมการบริหารและที่ปรึกษาศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนฯ อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา " คณะกรรมการบริหารฯ ได้ทำหนังสือในนามของ กรมพัฒนาที่ดิน กส.1801/1094 ลงวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2523 ถึงสำนักเลขาธิการ เพื่อนำความกราบบังคมทูลพระกรุณาขอพระราชทานชื่อศูนย์เพื่อเป็นศิริมงคลแก่การดำเนินโครงการสนองพระราชดำริ และทางสำนักเลขาธิการได้แจ้งให้ทราบตามหนังสือ ที่ รล.002/3041 ลงวันที่ 29 มีนาคม 2523 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ให้ชื่อว่า " ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา "
โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ
1 เพื่อยกระดับรายได้ของเกษตรกรในบริเวณลุ่มน้ำห้วยเจ็กและห้วยน้ำโจน ซึ่งอยู่ในเขตตำบลเขาหินซ้อนและตำบลเกาะขนุน มีพื้นที่ปริมาณ 56,000 ไร่ มีรายได้พอเพียงต่อการยังชีพ คือ ประมาณ 20,000 บาทต่อครอบครัวต่อปี และจะใช้พื้นที่เป็นพื้นที่พัฒนาตัวอย่าง เพื่อให้ศึกษาแนวทางการพัฒนาท้องที่อื่นๆต่อไป
2 เพื่อเป็นแหล่งศึกษาทางวิชาการ ในการหาลู่ทางพัฒนาการเกษตร และอาชีพของเกษตรกรในภาคตะวันออกโดยเฉพาะในจังหวัดฉะเชิงเทราและจังหวัดปราจีนบุรี
3 เพื่อเป็นแหล่งฝึกอบรม ให้ความรู้ทางวิชาการด้านการเกษตรและด้านศิลปาชีพพิเศษแก่เกษตรกร
ภายในศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน มีหน่วยงานทั้งสิ้น 11 หน่วยงานดังนี้
นับได้ว่าแหล่งการเรียนรู้นี้เป็นแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ประเภททรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สภาพธรรมชาติที่มีอยู่แล้วในโลก และอวกาศ ซึ่งไม่ได้หมายถึงสิ่งที่มนุษย์ประดิษฐ์ เช่น ภูเขา ป่าไม้ ลําธาร ห้วย หนอง คลอง บึง แม่น้ํา และสัตว์ ป่านานาชนิด เป็นต้น แต่ว่าที่ศูนย์การพัฒนาเขาหินซ้อนเป็นธรรมชาติที่มนุษย์เข้าไปจัดสรรปันส่วน เพื่อให้เข้าถึงการเรียนรู้ได้ง่ายขึ้น เพราะเนื่องด้วยปัจจุบันมีการนําธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมาใช้ประโยชน์อย่างมากจนเหลือ จํานวนน้อยลง มนุษย์เริ่มตระหนักถึงภัยที่จะเกิดขึ้นเพราะขาดธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ดี จึงได้มีการรณรงค์ สร้างสิ่งทดแทนธรรมชาติ ได้แก่ ปลูกป่า จัดระบบนิเวศน์วิทยา อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ส่งเสริมการสอนพฤกษศาสตร์ อนุรักษ์และขยายพันธุ์สัตว์ พันธุ์พืชนานาชนิด
และที่นี่ก็ยังเป็นแหล่งทัศนศึกษา คือ สถานที่ สถาบัน และหน่วยงานต่าง ๆ สามารถใช้เป็นแหล่งทัศนศึกษาในการเรียนรู้เพื่อเพิ่มพูน ประสบการณ์ความรู้ได้โดยอาจเป็นสถานที่ให้ความรู้เฉพาะด้าน เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ให้ความรู้ด้าน ประวัติศาสตร์ของประเทศ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ทางทะเลให้ความรู้เกี่ยวกับพืชและชีวิตสัตว์น้ําเค็ม ท้องฟ้าจําลองกรุงเทพฯ เพื่อเพิ่มพูนความรู้ด้านดาราศาสตร์และอวกาศ ฯลฯ โดยหน่วยงานเหล่านี้จะมีการจัดแสดงนิทรรศการและโครงงานต่าง ๆ เพื่อให้ความรู้แก่ผู้สนใจทั่วไป หรือแม้แต่แหล่งท่องเที่ยวในจังหวัดต่าง ๆ เช่น หมู่บ้านชาวเขา หมู่บ้านทําเครื่องเบญจรงค์ ฯลฯ แต่ที่ศูนย์การพัฒนาเขาหินซ้อน เน้นให้เพิ่มพูนความรู้เรื่อง การดำเนินชีวิตด้วยความพอเพียง ดำเนินชีวิตแบบพึ่งพาตนเอง ดำเนินชีวีตตามแนวเกษตรพอเพียง การใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เป็นประโยชน์สูงสุด อีกทั้งยังมีการให้ความรู้โดยบุคคลเมื่อมีการติดต่อเข้ามาศึกษาดูงาน โดยที่ศูนย์จะจัดวิทยากรที่มีความรู้ในด้านที่โครงการฝึกอบรมต้องการมาบรรยาย เช่น โครงการอบรมเรื่องการเพาะเห็ด ทางศูนย์ก็จะมีเจ้าหน้าที่มาให้ความรู้ในเรื่องนั้นๆ ด้วย
https://www.facebook.com/pages/%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%88-
ภายในศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน มีหน่วยงานทั้งสิ้น 11 หน่วยงานดังนี้
- งานพัฒนาที่ดิน
- งานพัฒนาชุมชน
- งานเพาะชำกล้าไม้
- งานวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีฉะเชิงเทรา
- งานโยธาธิการ
- งานส่งเสริมและผลิตภัณฑ์พืชสวน
- งานวิชาการเกษตร
- งานปศุสัตว์
- งานส่งเสริมสหกรณ์
- งานสวนพฤกษศาสตร์
- งานประมงสาธิต
นับได้ว่าแหล่งการเรียนรู้นี้เป็นแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ประเภททรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สภาพธรรมชาติที่มีอยู่แล้วในโลก และอวกาศ ซึ่งไม่ได้หมายถึงสิ่งที่มนุษย์ประดิษฐ์ เช่น ภูเขา ป่าไม้ ลําธาร ห้วย หนอง คลอง บึง แม่น้ํา และสัตว์ ป่านานาชนิด เป็นต้น แต่ว่าที่ศูนย์การพัฒนาเขาหินซ้อนเป็นธรรมชาติที่มนุษย์เข้าไปจัดสรรปันส่วน เพื่อให้เข้าถึงการเรียนรู้ได้ง่ายขึ้น เพราะเนื่องด้วยปัจจุบันมีการนําธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมาใช้ประโยชน์อย่างมากจนเหลือ จํานวนน้อยลง มนุษย์เริ่มตระหนักถึงภัยที่จะเกิดขึ้นเพราะขาดธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ดี จึงได้มีการรณรงค์ สร้างสิ่งทดแทนธรรมชาติ ได้แก่ ปลูกป่า จัดระบบนิเวศน์วิทยา อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ส่งเสริมการสอนพฤกษศาสตร์ อนุรักษ์และขยายพันธุ์สัตว์ พันธุ์พืชนานาชนิด
และที่นี่ก็ยังเป็นแหล่งทัศนศึกษา คือ สถานที่ สถาบัน และหน่วยงานต่าง ๆ สามารถใช้เป็นแหล่งทัศนศึกษาในการเรียนรู้เพื่อเพิ่มพูน ประสบการณ์ความรู้ได้โดยอาจเป็นสถานที่ให้ความรู้เฉพาะด้าน เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ให้ความรู้ด้าน ประวัติศาสตร์ของประเทศ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ทางทะเลให้ความรู้เกี่ยวกับพืชและชีวิตสัตว์น้ําเค็ม ท้องฟ้าจําลองกรุงเทพฯ เพื่อเพิ่มพูนความรู้ด้านดาราศาสตร์และอวกาศ ฯลฯ โดยหน่วยงานเหล่านี้จะมีการจัดแสดงนิทรรศการและโครงงานต่าง ๆ เพื่อให้ความรู้แก่ผู้สนใจทั่วไป หรือแม้แต่แหล่งท่องเที่ยวในจังหวัดต่าง ๆ เช่น หมู่บ้านชาวเขา หมู่บ้านทําเครื่องเบญจรงค์ ฯลฯ แต่ที่ศูนย์การพัฒนาเขาหินซ้อน เน้นให้เพิ่มพูนความรู้เรื่อง การดำเนินชีวิตด้วยความพอเพียง ดำเนินชีวิตแบบพึ่งพาตนเอง ดำเนินชีวีตตามแนวเกษตรพอเพียง การใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เป็นประโยชน์สูงสุด อีกทั้งยังมีการให้ความรู้โดยบุคคลเมื่อมีการติดต่อเข้ามาศึกษาดูงาน โดยที่ศูนย์จะจัดวิทยากรที่มีความรู้ในด้านที่โครงการฝึกอบรมต้องการมาบรรยาย เช่น โครงการอบรมเรื่องการเพาะเห็ด ทางศูนย์ก็จะมีเจ้าหน้าที่มาให้ความรู้ในเรื่องนั้นๆ ด้วย
ตัวดิฉันเองที่ได้ไปสัมผัสมา ไม่ว่าจะไปกี่ครั้งที่นี่ก็มีการพัฒนาปรับปรุงในส่วนต่างๆ เสมอ และก็ยังคิดว่าควรนั่งรถชมจุดต่างๆมากกว่าที่จะเดินเท้า เพราะที่นี่กว้างใหญ่มาก และถ้าหากคิดจะมาเที่ยวจริงๆก็เหมาะที่จะมาในช่วงงานเกษตรเขาหินซ้อน เพราะจะมีการนำสินค้าและผลิตภัณฑ์การเกษตร OTOP ออกมาจำหน่าย มีทั้งต้นไม้ อุปกรณ์การเกษตร ของกิน และสินค้าหัตถกรรรม มากมาย เพราะจะได้ทั้งชมงาน และชมธรรมชาติไปพร้อมๆกัน น่าเสียดายที่นี่ไม่มีน้ำตก ดิฉันแอบคิด อยากให้เขาทำน้ำตกไว้สักที่ คงจะสวยไม่น้อย แต่เขาก็มีคลองส่งน้ำที่ทำไว้สวยงามและก็มีฝายชะลอน้ำด้วย
แหล่งการเรียนรู้นี้นำใช้ได้ที่แน่ๆในวิชาเกษตรกรรม เพราะเป็นเรื่องของการทำเกษตรโดยเฉพาะ เช่นเรื่องการพัฒนาที่ดิน เกษตรพอเพียง เกษตรทฤษฏีใหม่ การเพาะพันธุ์พืช พันธุ์ไม้นานาชนิด การเลี้ยงสัตว์และประมงก็มีครบ ที่นี่ปลูกฝังให้เกิดการคิดแบบเศรษฐกิจพอเพียง การจัดสรรน้ำ เพื่อการใช้น้ำให้คุ้มค่า อีกทั้งยังใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพื่อให้เกิดการเรียนรู้เรื่องเกษตรอินทรีย์
จะได้นำไประกอบอาชีพได้อย่างถูกต้อง
วิชาต่อไปเป็นเรื่องของเศรษฐศาสตร์ เพราะที่นี่จัดทำสหกรณ์กรณ์ด้วย เพื่อเน้นกระบวนการคิดแบบพึ่งพาตนเองและแบบพอเพียง
วิชาภูมิศาสตร์ เพราะที่แห่งนี้เคยเป็นที่แห้งแล้งมาก่อน แต่ด้วยแนวคิดของในหลวงสามารถพลิกผืนแผ่นดินนี้ให้กลับมาใช้เพราะปลูกได้ เป็นการเรียนรู้เรื่องการพัฒนาที่ดิน พรรณไม้ เป็นต้น
ที่แห่งนี้ดิฉันคิดว่าเหมาะอย่างยิ่งในการทัศนศึกษา เพราะได้ทั้งความรู้และได้ชื่นชมธรรมชาติ ถึงแม้ไม่ได้เรียนรู้ในเรื่องเกษตรกรรมแต่ก็ยังได้เรียนรู้เรื่องการใช้ชีวิต ซึ่งดิฉันคิดว่าเป็นการเรียนรู้ที่คุ้มค่าจริงๆ
ปล. ที่นี่ยังมี
แหล่งการเรียนรู้นี้นำใช้ได้ที่แน่ๆในวิชาเกษตรกรรม เพราะเป็นเรื่องของการทำเกษตรโดยเฉพาะ เช่นเรื่องการพัฒนาที่ดิน เกษตรพอเพียง เกษตรทฤษฏีใหม่ การเพาะพันธุ์พืช พันธุ์ไม้นานาชนิด การเลี้ยงสัตว์และประมงก็มีครบ ที่นี่ปลูกฝังให้เกิดการคิดแบบเศรษฐกิจพอเพียง การจัดสรรน้ำ เพื่อการใช้น้ำให้คุ้มค่า อีกทั้งยังใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพื่อให้เกิดการเรียนรู้เรื่องเกษตรอินทรีย์
จะได้นำไประกอบอาชีพได้อย่างถูกต้อง
วิชาต่อไปเป็นเรื่องของเศรษฐศาสตร์ เพราะที่นี่จัดทำสหกรณ์กรณ์ด้วย เพื่อเน้นกระบวนการคิดแบบพึ่งพาตนเองและแบบพอเพียง
วิชาภูมิศาสตร์ เพราะที่แห่งนี้เคยเป็นที่แห้งแล้งมาก่อน แต่ด้วยแนวคิดของในหลวงสามารถพลิกผืนแผ่นดินนี้ให้กลับมาใช้เพราะปลูกได้ เป็นการเรียนรู้เรื่องการพัฒนาที่ดิน พรรณไม้ เป็นต้น
ที่แห่งนี้ดิฉันคิดว่าเหมาะอย่างยิ่งในการทัศนศึกษา เพราะได้ทั้งความรู้และได้ชื่นชมธรรมชาติ ถึงแม้ไม่ได้เรียนรู้ในเรื่องเกษตรกรรมแต่ก็ยังได้เรียนรู้เรื่องการใช้ชีวิต ซึ่งดิฉันคิดว่าเป็นการเรียนรู้ที่คุ้มค่าจริงๆ
ปล. ที่นี่ยังมี
พลับพลาพระรามที่ประทับชั่วคราวด้วย
และก็
พระตำหนักสามจั่ว
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น